پاکسازی و مرتب کردن یخچال، همان شتری است که درب آشپزخانه هر بانو یا آقای خانه‌داری خوابیده است! شما چه شاغل باشید چه غیر شاغل، چه انبوهی از کارهای ریز و درشت بر سرتان ریخته باشد یا خیر، در نهایت مجبور هستید که اوضاع یخچال منزلتان را هر چند وقت یکبار سر و سامانی بدهید.
در واقع تمیز کاری یخچال موجب بهبود عملکرد آن شده و مانع از بو گرفتن کابین می‌شود، در نتیجه هر چقدر هم که اینکار از نظر شما سخت و وقت‌گیر به نظر بیاید بهتر است از زیر آن شانه خالی نکنید، چرا که عدم توجه به این امر در نهایت از عمر یخچالتان کاسته و موجب فاسد شدن مواد غذایی داخل آن می‌شود.
بنابراین اگر نمی‌توانید حتی برای لحظه‌ای به عواقب نبود یخچال در خانه‌تان فکر کنید، همین حالا عزم خود را جهت نظافت و ساماندهی قلب تپنده آشپزخانه‌تان جزم کنید و به کمک این ۷ مرحله ساده که ما در ادامه همین مطلب به آن اشاره خواهیم کرد، یخچال خود را به شیوه‌ای آسان و سریع مرتب نمائید.
گام اول: دو شاخه یخچال را از پریز برق بکشید و محتویات آن را خالی کنید
اولین و ابتدایی‌ترین کار هنگام تمیز یا مرتب کردن یخچال، کشیدن آن از پریز برق است. توجه به این مورد به دلایل امنیتی بسیار مهم است، چرا که جریان برق یخچال در صورت اتصالی و حوادثی از این قبیل می‌تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد. اکنون وقت آن است که یک پارچه یا آبگیر تمیز روی کانتر یا کابینت آشپزخانه پهن کنید و کلیه محتویات داخل یخچال اعم از خوراکی‌ها، میوه و نوشیدنی‌ها را روی آن بچینید.
توجه داشته باشید که مرتب کردن یخچال ممکن است بیش از یک ساعت زمان ببرد، پس بهتر است از قبل، زحمت نگه داشتن موادی که احتمال فاسد شدن آن‌ها وجود دارد را به اطرافیانتان بسپارید تا پس از اتمام کار، آن‌ها را دوباره پس گرفته و داخل یخچالتان بگذارید.
گام دوم: مواد غذایی تاریخ گذشته و کپک زده را دور بریزید
این مرحله مهم‌ترین بخش سر و سامان دادن به اوضاع یخچال است، چرا که نتیجه اینکار با سلامت شما و خانواده‌تان ارتباط مستقیم دارد. بدین ترتیب پس از اینکه کلیه محتویات داخل یخچال را روی کابینت یا کانتر آشپزخانه چیدید، باید سلامت تمام خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها، سس‌ها و … را چک کنید. آن دسته از مواد خوراکی که بوی نامطبوع گرفته‌اند یا فاسد شده‌اند را دور بریزید، نوشیدنی‌هایی که مدت‌هاست درب یخچال را اشغال کرده اما از آن‌ها استفاده نکرده‌اید را کناری بگذارید و تاریخ مصرف موادی مانند تخم مرغ، گوشت، شیر و … را بررسی کنید تا از سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید. رب کپک زده، کنسرو فاسد شده و … را نیز مستقیما داخل سطل زباله بیندازید.
اگر در روزهای گرم تابستان اقدام به مرتب کردن یخچال خود می‌کنید برای نگه‌داری انواع نوشیدنی، مواد لبنی و مواد گوشتی که نسبت به سایر خوراکی‌ها زودتر فاسد می‌شوند، حتما از بلوک‌های یخ یا کیسه‌های خنک استفاده کنید، چرا که در فصل تابستان به دلیل گرمای هوا مدت زمان حفظ و نگه‌داری این مواد در خارج از یخچال بسیار کمتر خواهد بود.
گام سوم: کشو میوه و قفسه های داخل یخچال را خارج کنید
پس از آنکه کابین یخچال را کاملا خالی کردید، زمان آن است که به سراغ کشو میوه و قفسه‌های داخل یخچال بروید و آن‌ها را نیز خارج کنید. اگر قفسه یا کشوهای یخچال فریزر شما شیشه‌ای هستند حتما در خارج کردن آن‌ها نهایت احتیاط را به خرج دهید. برای بیرون آوردن قفسه‌های پلاستیکی نیز بهتر است عجله نکرده و بلافاصله پس از کشیدن یخچال از برق اینکار را انجام ندهید، چرا که تفاوت دمای داخل یخچال با محیط بیرون آن ممکن است موجب شکنندگی و ایجاد ترک در سطح کشو و قفسه‌ها شود.
برخی افراد به غلط فکر می‌کنند که هنگام مرتب کردن و یا تمیز کردن یخچال نیازی به خارج کردن قفسه‌ها و کشوهای میوه نیست، اما بد نیست بدانید که اگر واقعا دوست دارید یخچالی مرتب و پاکیزه همراه با بویی خوش داشته باشید هرگز نباید از بیرون آوردن قفسه‌ها صرف نظر کنید.
این مورد برای آن دسته از افرادی که عادت دارند سبزیجات و صیفی‌جات را بدون بسته‌بندی مخصوص، داخل یخچال بگذارند بیش از پیش ضرورت پیدا می‌کند، چرا که در بسیاری مواقع تکه‌های سبزی، قسمت‌های گندیده هویج و … زیر لاستیک‌های قفسه یا کناره‌های کشوها باقی می‌ماند و به مرور باعث ایجاد بویی نامطبوع می‌شود، بدین ترتیب با تمیز نکردن دقیق قفسه‌ها، یخچالی مرتب اما با شکل و بویی ناخوشایند خواهید داشت.
گام چهارم: قفسه ها را پاک کرده و داخل یخچال را ضد عفونی کنید
بدیهی است که مرتب کردن یخچال بدون پاک کردن لک مواد خوراکی به جا مانده روی قفسه‌ها و کناره‌های یخچال کاری عبث و بیهوده است، بنابراین در این مرحله لازم است که ابتدا با استفاده از اسفنج، دستمال حوله‌ای، دستکش، پارچه تمیز، اسپری ضد عفونی کننده و مایع ظرفشویی فضای داخل کابین یخچال را به طور کامل از هر نوع آلودگی و کثیفی پاک کنید. بدین منظور برای شستن جا میوه‌ای به راحتی می‌توانید آن را داخل سینک گذاشته و با مایع ظرفشویی تمیز کرده، شسته و در گوشه‌ای به حالت بر عکس بگذارید تا آب آن حسابی چیده شود.
با توجه به اینکه معمولا قفسه‌ها به سختی داخل سینک جای می‌گیرند شستن آن‌ها کمی سخت‌تر است، برای اینکار می‌توانید ابتدا با یک دستمال مرطوب روی میله‌ها و اطراف آن را خیس کنید، سپس اجازه دهید کمی زمان بگذرد تا کثیفی‌ها و یا تکه‌های مواد غذایی خشک شده خیس بخورد. پس از گذشت چند دقیقه می‌توانید به آسانی قفسه‌ها را با مواد شوینده یا ترکیب ۱ به ۵ آمونیاک و آب ( آمونیاک را به نسبت گفته شده در آب گرم حل کنید) شست‌وشو دهید.
در پروسه مرتب کردن یخچال، پس از شست‌و‌شوی قطعات داخلی آن، نوبت به پاک کردن دیواره‌ها و طبقات جدانشدنی یخچال می‌رسد. برای پاک کردن هرگونه ناپاکی و لکه از سطح داخلی کابین یخچال، می‌توانید به جای استفاده از شوینده‌های قوی که باعث ایجاد بوی تند در محفظه آن می‌شوند، از ترکیب محلول‌های طبیعی استفاده کنید. بنابراین دو قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک فنجان آب گرم ترکیب کنید. این محلول را به وسیله پارچه به تمام قسمت‌های داخلی یخچال بمالید و چند لحظه صبر کنید، سپس به کمک اسفنج بدنه یخچال را تمیز کنید. استفاده از ترکیب یک فنجان سرکه سیب به همراه سه فنجان آب گرم نیز راهکار دیگری است که حسابی لکه‌ها و کثیفی‌ها را بدون ایجاد هیچگونه بوی نامطبوع از بین می‌برد.
پس از اینکه محفظه داخل یخچال را شستید، می‌توانید به وسیله یک دستمال یا پارچه حوله‌ای تمیز کابین را کاملا خشک کرده و رطوبت زدایی کنید. پس از اتمام مراحل تمیز کردن، درب یخچال را به مدت نیم تا یک ساعت باز بگذارید تا هرگونه رطوبت یا بوی ناشی از مواد شوینده و … کاملا رفع شود.
درزهای لاستیک درب و خروجی تخلیه یخچال از جمله قسمت‌هایی هستند که در پروسه تمیز کردن یخچال اغلب نادیده گرفته می‌شوند، در صورتی که تمیزی این قطعات می‌تواند تأثیر به سزایی در کارکرد درست یخچال، سرد سازی محفظه و تمیزی آن داشته باشد. بدین ترتیب برای پاکیزه کردن درز لاستیکی یخچال می‌توانید از همان محلول سرکه و آب استفاده کرده و آن را به پارچه‌ای تمیز آغشته کنید، پارچه را دور یک کاردک لبه صاف بپیچید و به آرامی لای درز درب بکشید تا هرگونه آلودگی و کثیفی آن تمیز شود. پس از آن لازم است یک پارچه تمیز و خشک را دوباره به دور کاردک بپیچید و مجدد شکاف‌ها را با پارچه تمیز کنید تا هرگونه رطوبت آن به خوبی خشک شود.
گام پنجم: مواد خوراکی و نوشیدنی ها را دسته بندی کنید
این مرحله، اصلی‌ترین بخش ساماندهی و مرتب کردن یخچال است. دسته بندی تمامی اقلام خوراکی موجود در یخچال اعم از؛ مواد لبنیاتی، مواد گوشتی، میوه و سبزیجات، نوشیدنی‌ها، سس و … کمک بزرگی برای شما خواهد بود تا بتوانید چیدمانی تمیز و مرتب داشته باشید. در واقع بزرگ‌ترین مزیت این تفکیک آن است که در هر بار باز و بسته کردن درب یخچال، تکلیفتان مشخص است که دقیقا به چه چیزی نیاز دارید و آن را از کدام قسمت یخچال باید بردارید!
در بازار، انواع و اقسام ظروف شیشه‌ای و پلاستیکی درب‌دار و بدون درب، شلف‌های مخصوص نگه‌داری مواد غذایی داخل یخچال، سبد و … وجود دارد که با تهیه آن‌ها می‌توانید مواد غذایی موجود در یخچال خود را به آسانی و در کمترین زمان تفکیک کنید. بدین ترتیب بر اساس سلیقه خود، اقلام کوچک مانند: سس‌های تند، کچاپ و … را درون یک ظرف مربع شکل جاسازی کنید. سبزیجاتی مانند هویج، کدو و … را درون سبدی مخصوص به شکلی مرتب کنار هم یچینید.
شلف یا ظرفی مخصوص را به نگه‌داری آن دسته از مواد خوراکی که تاریخ انقضایشان نزدیک است اختصاص دهید و آن را در طبقه‌ای که دسترسی راحت‌تری به آن دارید و به اصطلاح جلوی چشمتان است قرار دهید، حتی می‌توانید از برچسب‌های موجود در بازار جهت نوشتن تاریخ و اطلاعات اقلام موجود در این ظرف استفاده کنید. خوراکی‌هایی مانند کیک خانگی، الویه و … را درون ظروف شیشه‌ای درب‌دار بگذارید. جعبه‌های پلاستیکی یا چوبی گزینه مناسبی جهت قرار دادن تنقلات، شکلات‌ها و … هستند.
گام ششم: قفسه ها را متناسب با نیاز خود بچینید
پس از اینکه مراحل قبل را انجام دادید و از خشک شدن قطعات داخلی یخچال مطمئن شدید، وقت آن است که کمی ابتکار به خرج داده و طبقه‌بندی قفسه‌ها را متناسب با نیاز خود تغییر دهید؛ به طور مثال اگر عادت دارید که قابلمه‌های بزرگ پر از غذای خود را داخل طبقات یخچال قرار دهید، بهتر است در چیدمان جدید قفسه‌ها این نکته را در نظر داشته و به اندازه کافی جا برای اینکار بگذارید و یا اگر کودکی در منزل دارید که عاشق خوردن انواع تنقلات و میوه‌ها است می‌توانید اینگونه مواد را در قسمت‌های پایینی یخچال که دسترسی راحت‌تری به آن وجود دارد قرار دهید.
البته در طراحی یخچال‌های مدرن امروزی، چیدمان قفسه‌ها، کشوها و … به شکلی بسیار بهینه‌تر و کاربردی‌تر صورت گرفته است، در نتیجه نیاز چندانی به جابه‌جایی طبقات و قفسه‌ها ندارید، بنابراین اگر قصد خرید یخچالی مدرن و هوشمند از برندی معتبر، همچون لوازم خانگی بوش را دارید بهتر است علاوه بر رعایت نکات موجود در راهنمای خرید یخچال بوش به نحوه چیدمان قفسه‌ها و طبقات، کشوها و قابلیت تغییر آن‌ها نیز توجه داشته باشید.
گام هفتم: همه مواد و خوراکی ها را به شکلی مرتب داخل یخچال بگذارید
گام هفتم و نهایی در پاکسازی و مرتب کردن یخچال، چیدمان درست مواد خوراکی، نوشیدنی‌ها، سبزیجات تفکیک شده در داخل کابین است. در این مرحله پس از اینکه از خشک شدن محفظه داخل یخچال اطمینان حاصل کردید، یخچال را به برق بزنید و کار چیدمان را آغاز کنید.
می‌توانید کار را با چیدن منظم و دقیق نوشیدنی‌ها در قسمت درب یخچال شروع کرده، سپس تخم‌مرغ‌ها را به ترتیب داخل محفظه مخصوص نگه‌داری آن‌ها بچینید. حال می‌توانید مواد غذایی و خوراکی‌هایی که داخل جعبه، شلف و سبدها قرار داده‌بودید را طبق دسته بندی و بر اساس اولویت مصرف، به ترتیب در هر طبقه از انتهای دیواره یخچال تا جلوی آن قرار دهید.
توجه داشته باشید که مواد غذایی از قبل مانده و دارای تاریخ انقضای کم را که درون ظروف درب‌دار و مخصوص قرار داده بودید را در قسمت‌های بالایی و جلویی یخچال که دید بهتری به آن‌ها دارید بگذارید. دانستن این نکته نیز الزامی است که حداکثر مدت زمان نگه‌داری پس مانده غذا در یخچال بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت است، پس از آن احتمال فاسد شدن غذا به شدت افزایش خواهد یافت که نتیجه این کار اشاعه باکتری و بوی نامطبوع درون محفظه یخچال است، پس هنگام مرتب کردن یخچال به این موضوع توجه ویژه داشته باشید.
جهت ساماندهی موادی مانند: نوشیدنی‌ها، غذاهای آماده، ماست و پنیر بهتر است این مواد غذایی را که معمولاً ماندگاری کمتری نسبت به چاشنی‌ها، روغن‌ها و کره‌ها دارند را در قسمت بالایی یخچال قرار دهید.
برای نگه‌داری بهتر میوه و سبزیجات در یخچال، ترجیحا آن‌ها را در بسته بندی مناسب قرار دهید. تا حد امکان از قرار دادن میوه‌ها در سایر طبقات خودداری کنید، چرا که قسمت جا میوه‌ای معمولا از برودت و رطوبت بالاتری برخوردار است، بنابراین بخش‌های پایینی و کشو بهترین مکان جهت جاسازی این نوع مواد است.
همچنین بهتر است که میوه‌ها را قبل از گذاشتن داخل یخچال خوب بشوئید و سپس کاملا خشک نمائید، بدین ترتیب از پلاسیدگی و خراب شدن آن‌ها جلوگیری کرده و مانع از ورود میکروب‌ها به داخل کابین یخچال خواهید شد. در ضمن قبل از چیدن میوه و سبزیجات می‌توانید از حوله‌های کاغذی که جاذب هر نوع رطوبت هستند، جهت جلوگیری از کپک زدن میوه‌هایی که رطوبت بالایی دارند استفاده کنید.
موارد مهم هنگام مرتب کردن یخچال
هنگام مرتب و تمیز کردن یخچال بهتر است موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- بهترین زمان جهت پاکسازی و ساماندهی یخچال، قبل از خرید هفتگی و یا هنگامی است که محتویات داخل آن زیاد نباشد.
- بهتر است هر سه ماه یکبار کلیه مواد غذایی داخل یخچال را تخلیه کرده و داخل آن را با آب و جوش شیرین یا سرکه کاملا تمیز نمائید، سپس کلیه مواد را داخل یخچال جاسازی کنید.
- پس از پاکسازی و مرتب کردن یخچال می‌توانید از خوشبو کننده‌های خانگی مانند وانیل یا قهوه جهت خوشبو کردن فضای داخل یخچال استفاده کنید.
- برای محافظت و نگه‌داری بهتر و بیشتر مواد غذایی، از یک کیسه کاغذی قهوه‌ای رنگ جهت سالم و تازه ماندن میوه و سبزیجات استفاده کنید، بدین شکل از فاسد شدن آن‌ها و بو گرفتن یخچال جلوگیری می‌کنید.
- از آنجائیکه در پروسه مرتب سازی یخچال، مواد فاسد و کپک زده را داخل سطل زباله می‌اندازید لازم است که در انتهای کار، سطل را به بیرون فضای آشپزخانه یا منزل ببرید تا از اشاعه باکتری و آلودگی به کل محیط جلوگیری کنید.
- برای مرتب کردن یخچال، نیازی نیست که تمام کشوها و قفسه‌ها را بیرون بیاورید. اما اگر قصد دارید که به طور کامل و اساسی یخچالتان را ساماندهی کنید، بهتر است تمام طبقه‌ها را خارج کنید.
جمع بندی
توجه به چیدمان درست مواد خوراکی داخل یخچال و مرتب کردن آن، نقش به سزایی در حفظ سلامت مواد غذایی و جلوگیری از رشد کپک و باکتری‌ها، عملکرد درست دستگاه، صرف زمان کمتر جهت یافتن مواد غذایی مورد نیاز و کاهش مصرف انرژی برق دارد. بدین منظور ما در این مطلب طی ۷ گام ساده نحوه مرتب کردن اصولی یخچال را به شما آموزش دادیم، بنابراین بهتر است که با در نظر گرفتن موارد گفته شده برای جلوگیری از ایجاد مشکلاتی چون مسمویت ناشی از غذاهای مانده و تلنبار شده در یخچال هر دو هفته یکبار نسبت پاکسازی و مرتب کردن یخچال خود اقدام کنید.
